Jak odczytywać oznaczenia stali?
Wymieniając najtwardsze materiały wykorzystywane do budowy rozmaitych konstrukcji oraz przy produkcji elementów maszyn czy silników, nie można zapomnieć o stali. Jest to stop żelaza (którego jest w nim najwięcej) z węglem wzbogaconym o inne pierwiastki. Istnieje jednak mnóstwo gatunków stali, a każdy z nich ma swoje precyzyjne oznaczenie składające się z liter i cyfr. Jak więc odczytywać oznaczenia stali? Sprawdźmy.
Oznaczenia literowe
Pierwsza część oznaczeń składa się z liter, które tłumaczą zastosowanie danej stali lub stalowego elementu. Dzielą się one na symbole główne (wskazujące właściwości fizyczne i skład chemiczny) oraz dodatkowe określające gatunek stali, a także jego cechy. Wyróżniamy m.in. takie symbole główne, jak:
- P – stal pracująca pod ciśnieniem,
- S – stal konstrukcyjna,
- E – stal maszynowa na rury,
- L – stal na rury przewodowe,
- R – stal na szyny,
- Y – stal do betonu sprężonego.
Inne symbole główne to np. B oznaczający stal zbrojeniową do betonu, H – stal płaska przeznaczona do kształtowania na zimno, C – stal na wyroby płaskie walcowane na zimno, T – stal do wyrobów walcowanych takich, jak taśmy czy blachy opakowaniowe. Przykładowo stal C35 oznacza stal niestopową do ulepszania cieplnego, która może być hartowana powierzchniowo i wykorzystywana w takich elementach, jak cylindry czy tłoczyska.
Oznaczenia cyfrowe
Po symbolu literowym umieszczane są oznaczenia cyfrowe. Składają się na nie liczby, które określają minimalną granicę plastyczności, wytrzymałości na rozciąganie, twardości lub innych właściwości, w zależności od zastosowania konkretnego gatunku stali. Wartości te są wyrażane np. w MPa.
Ponadto w oznaczeniach stali uwzględniane są symbole chemiczne dodatków stopowych (zapisywanych w kolejności od największej do najmniejszej zawartości w stopie) oraz ich procentowe wartości, a także procentowa zawartość węgla. Dzięki temu możesz poznać skład chemiczny danego stopu stali i szybko dowiedzieć się, do czego jest on przeznaczony lub gdzie nie powinien być stosowany.
